Google geçtiğimiz yıl izleme çerezlerini kaldırma kelamından geri adım atarak üç milyar kullanıcısının çevrimiçi faaliyetlerini takibe biraz daha müsaade verirken, başka yandan da Şirket, çerezlerin yerini alacak daha derin bir izleme teknolojisini devreye sokuyor. ‘Dijital parmak izi’ olarak lanse edilen bu sistem sayesinde Goggle kullanıcıların daha inançlı hale geleceğini savunurken, uzmanlar, bunun yalnızca göz boyama olabileceğini zira Google’ın kullanıcı kimlikleri hakkında aslında gereğince bilgiye sahip olduğunu belirtiyor.
Tüm data bir arada
Google’ın dijital parmak izi doğrulaması devreye alındı. Parmak izi kilidi doğrulamasıyla birlikte, Chrome’dan çıktığınız an bilinmeyen sekmeler kilitleniyor. Tarayıcıya tekrar girip bâtın sekmeleri açmak istediğinizde ise parmak izi doğrulaması isteniyor. Böylelikle bâtın sekmelerde açık bıraktığınız web siteleri, artık öbürleri tarafından görüntülenemiyor.
Reklamların yayınlanacağı daha geniş bir aygıt yelpazesine televizyonlar, oyun konsolları ve akıllı aygıtlar muhtaçlık olduğunu savunan Google kullanıcıların kapalılıklarını müdafaayı amaçlayan yeni teknolojiler sunarak markaların datalarını inançlı formda yönetmesini sağlamayı hedeflediğini savunuyor.
6 yıl evvel yanlış demişler
Ancak öteki taraftan bakıldığında izleme çerezlerinin bilakis, dijital parmak izi daha kapsamlı bir teknolojiye dayanıyor. Kullanıcıların aygıtlarından toplanan bilgiler birleştirilerek bireylerin eşsiz bir profili oluşturuluyor. Bu usul kullanıcıların sadece web tarayıcılarındaki değil bağlı aygıtlarındaki aktivitelerini de takip edebilir hale gelecek.
2019’da Google, dijital parmak izi oluşturmayı “kullanıcı tercihlerini baltalayan” ve “yanlış” bir formül olarak nitelendirmişti. Lakin yeni siyaset, bu yasağı kaldırarak sırf bu çeşit bilgi toplamanın şeffaf formda açıklanmasını kaide koşuyor. Yeni siyaset, 16 Şubat 2025’te yürürlüğe girecek ve bu tarihten itibaren Google’ın reklam teknolojisini kullanan kuruluşlar, üçüncü taraf çerezlerinin yerine dijital parmak izi usulünü kullanabilecek.
Uzmanlardan uyarı
Siber Güvenliğin İdeolojisi isimli kitabın muharriri Dr. Lukasz Olejnik, bu atağın son on yılın en büyük saklılık kaybı olabileceğini belirtti ve internet gizliliğinde elde edilen ilerlemelerin bilakis dönebileceğine dikkat çekti. Ayrıyeten, reklamcılıkta yapay zeka uygulamalarının daha fazla data toplama muhtaçlığını artırabileceği ve bu durumun kullanıcı mahremiyetiyle çelişebileceği vurgulandı.
İngiltere Data Muhafaza Otoritesi ICO da bu teknolojiye karşı çıkarak şu uyarıyı yaptı:
“Dijital parmak izi, kullanıcıların seçimlerini sınırlayan, denetim edilmesi güç ve şeffaf olmayan bir süreçtir. Zımnilik konusunda telaş duyan bireyler için bu prosedür önemli bir tehdit oluşturuyor. Çerezlerden farklı olarak parmak izi, tarayıcı engellemelerine karşı çok daha dirençli. Bu da kullanıcıların bu tıp takipten kaçınmasını neredeyse imkânsız hale getiriyor.”
Dijital parmak izinde hangi bilgiler bulunur?
* IP adresi, ülke bildirimi ve aygıtınızın saat dilimi ayarı, kestirimi pozisyonunuz.
* Aygıtınızın çeşidi, üreticisi, işletim sistemi.
* Web tarayıcınız, ve “İzleme” üzere ayarlar.
* PDF görüntüleyici yahut reklam engelleyici eklentileri ve uzantıları.
* Aygıtınızın kamera denetimi, mikrofon üzere donanım müsaadeleri.
* Pil düzeyi yahut kullanılabilir RAM üzere donanım bilgileri.
* HTTP başlıkları, API’ler, CSS bilgileri ve JavaScript objeleri dahil tarayıcı bilgileri.